مقدمه
تاریخچه مهارت های زندگی برای اولین بار بر می گردد به کمی بیشتر از یک دهه پیش در دنیا . بوتمیل ابتدا ازاعتیاد و مصرف سیگار کارش را شروع کرد .وی بررسی کرد که چه چیزی باعث ایجاد مشکل برای بچه ها در مصرف مواد مخدر وسیگار وغیره می شود و برنامه ای را طرح نمود به نام مهارت های زندگی و برای اینکه بتواند جلوی این مسائل را بگیرد که این برنامه هادر اختیار سازمان بهداشت جهانی قرار گرفت که از طریق سازمان جهانی این برنامه ها در اختیار سایر کشورها قرار گرفت . ایران در همان ابتدای کار برنامه ها را دریافت نمود که ابتداعا از طریق سازمان بهزیستی کشور و آموزش و پرورش این برنامه به عموم آموزش داده شد و تاحدودی بومی سازی شد(یعنی اینکه با فرهنگ ما تطبیق دادند. وبعد اقدام به اجرای آن در جاههای مختلف نمودند)
مهارت زندگی یعنی چه؟
همان گونه که از اسمش مشخص است یعنی اینکه ما برای زندگی نیاز به یک سری مهارت داریم ،یعنی هر مهارتی که به ما کمک می کند که بهتر زنگی کنیم می تواند یک مهارت زندگی باشد .
انواع مهارت به شرحذیل است:
1-مهارت خود آگاهی:
در این مهارت همانگونه که از اسمش مشخص است یاد می دهد که تو چه هستی ،هویتت چیست؟،از کجا آمدی وچه ارزشهایی داری .یاد دادن اینکه بچه ها بتوانند خودشان را دوستداشته باشند و عزت نفسشان را بالا ببرند وبه خود افتخار کنند .حاصل این بحث درکنار یک سری مهارت های دیگر باعث به وجود آمدن اعتماد به نفس بالا می گردد.
تحقیقات نشان می دهد بالابودن اعتماد به نفس باعث می شود که از بسیاری از آسیب های اجتماعی از جمله اعتیاد پیشگیری شود.
2-مهارت همدلی:
در کنار خود آگاهی همدلی یاد می دهد که علاوه بر اینکه من ادم ارزشمندی هستم برای اینکه ارتباط خوبی با دیگران داشته باشم باید بتوانم آنهارا خوب درک کنم و به آنها نشان بدهم که توانسته ام آنها را خوب درک کنم.
3-مهارت ارتباط موثر:
در ارتباط موثر ما اجزای ریز ارتباط را با تمرین به بچه ها آموزش می دهیم .یعنی اینکه نوع صداو یانگاه کردن و یا حرکات جملات واینکه در چه زمانی حرف بزنیم یا حرف نزنیم در ارتباط چه تاثیرو اثری بردیگران می گذارد.تمام این مسلئل در کارگاههای آموزشی به بچه ها آموزش داده می شود.
4-مهارت مدیریت استرس:
در بحث اعتیاد مهارت استرس بسیار مهم است .مدیریت استرس به مامی گوید استرس ها و شاید میکرو استرسها یعنی چیزهای کوچک وریزی که در زندگی وجود دارند.مثل ترافیک ،محدودیت زمان یا هر چیز دیگری .این مسائل چیزهایی هستند که ما نمی توانیم از زنگیمان حذف کنیم .امتحانات یکی از عمده ترین مسائل استرس زا برای بچه ها است .مدیریت استرس به ما یاد می دهد که این گونه مسائل را چگونه مدیریت کنیم.حال این سوال پیش می اید که مدیریت استرس چگونه نقش مهمی در بحث پیشگیری از اعتیاد دارد .اگرما با وقتی ما با افرادی که اکنون دچار سوء مصرف مواد مخدر هستند صحبت می کنیم می بینیم خیلی از انها فقط برای کنترل استرسشان مصرف مواد را شروع کردند .به وجودآمدن یک مشکل و ایجاد استرس زیاد و برای اینکه این هیجان منفی را ازبین ببرند به مواد مخدر روی می آورند. پس اگر به افراد یاد بدهیم که استرس هایشان را مدیریت کنند شاید بتوانیم جلو اعتیادشان را تا حدود زیادی بگیریم.
5-مهارت مدیریت زمان :
چیزی که از دل مدیریت استرس بیرون آورده شده مدیریت زمان است در بحث مدیریت زمان آموزش داده می شود که چگونه از زمانشان به بهترین نحو ممکن استفاده کنند.طوری که هم بتوانند به کارشان برسند ،هم به درسشان برسند ،هم بتوانند تفریح کنند و هم بتوانند از عهده وظایفشان بر آیند.
6-مهارت حل مساله:
یکی از دلایل دیگر گرایش به اعتیاد نداشتن حل مسائل و مشکلات زندگی است که برای آزاد نمودن بدن از فشار مشکل به مواد مخدر روی می آورند در حالی که مشکل در جای خود باقی است.
7-مهارت تفکر نقاد:
تفکر نقاد چرا پرسی است .فرد در تفکر نقاد یاد می گیرد که هر چیزی را همان گونه که به وی می دهند قبول نکند.
(پدر ها باید بدانند که خوب است که فرزندانشان به حرف آنها گوش می دهند و هر چه آنها بگویند انجام دهندولی نباید فرزندانمان بادیگران این گونه باشند .مثل پدرو مادرکه خیر خواه فرزندان خود هستند آیا دیگران هم خیر خواه آنها هستن.)
مهارت تفکر نقاد یا همان چرا گفتن را باید فرزندانمان از همان خانه آغاز کنند .وقتی فرزند ما از ما سوال می کند که من چرا بایداین کار را بکنم و انجام دهم ما باید با دلایل درست و قانع کننده توضیح دهیم .در این حال وقتی یک دوست به او سیگار تعارف می کند .از خود سوال می کند که چرا نگران من است . چرا می گوید سیگار حال مرا بهتر می کند اصلا چه کسی گفته که این حال مرا بهتر می کند.این چیزی که این به من تعارف می کند هیچ عوارضی ندارد هیچ اعتیادی ندارد.
8-مهارت جرات مندی یا توانایی نه گفتن
البته جرات مندی تنها توانایی نه گفتن نیست .جرات مندی چطور خواسته ام را بیان کنم است .جرات مندی یاد می دهد که چگونه نظرم را در جمع بیان کنم حتی اگر مخالف دیگران باشد.چگونه با خواسته ها و نظرات غیر معقول دیگران مقابله کنم و جلویشان باایستم و بگویم نه .
بحثی که در جرات مندی مهم است این است که من کی،کجا،با کی ،چطور باید جرات مندانه رفتار کنم .مثلا همان گونه که به دوستم که سیگار به من تعارف می کند می گویم نه همان گونه به مادرم که می گوید فلان خرید را بکن باید بگویم نه.اصلا باید بگویم نه .بنا بر این جرات مندی باید با فرهنگ ما هماهنگ شود.
9-مهارت کنترل خلق منفی:
یکی دیگر از دلایل گرایش به اعتیاد خلق و رفتار منفی است که برای رهایی از حالت خلق منی و دستیابی به نشاط مواد مخدر های مختلف را مصرف می کنند.
کنترل خلق منفی به ما یاد می دهد که بتوانیم ابزارهایی را داشته باشیم که به طور سالم خود را از این حالت غمگینی و افسردگی بیرون بکشیم.
10مهارت کنترل خشم:
یعنی این که چطور وقتی عصبانی هستم بتوانم خشم خود را کنترل کنم .به نحوی که به پرخاشگری نرسدورفتار پرخاشگرانه نداشته باشم.
نتیجه صحبت ها:
اولین توصیه برای پدر مادر ها این است که خودتان ابتدا مهارت های زندگی را یاد بگیرید و سعی کنید این مهارت ها را بدست آورید
چگونه:با شرکت در کلاس ها خواندن کتاب ها برنامه های مرتبط وتمرین تمرین تمرین
تمرین چیزی است که باعث میشود ما این مهارت ها را کسب کنیم به فرزندانمان یاد بدهیم که رانندگی دوچرخه سواری راه رفتن همه جز مهارت ها هستند و اولین باری که که شروع یادگیری کردن با مشکل مواجه بودن و ابتدا ممکن است دچار اشتباه شوند.یا ناقص انجام دهند یا خوب بلد نباشند یا حتی خراب کاری کنند .
ما چه می کنیم که فرزندانمان این مهارت ها را کامل کسب کنند.در کنارشان کمکشان کنیم تشویقشان می کنیم و تکرارتا بهتر و بهتر شوند .
بنا بر این ما باید وقتی فرزندانمان مهارت های زندگی را یاد می گیرند زمینه مناسب را برای تمرین این مهارت ها برایش ایجاد کنیم و کوچکترین پیشرفتش را تشویق نماییم .
مثلا برای اولین که خشم خودش را کنترل کرد به وی بگوییم آفرین چقدر تغییر کردی یا برای اولین بار که فرزنمان می گوید چرا در تلویزیون این حرف را می گوید یا مامان اصلا این پفک نمکی این چیزهایی که می گویند راداردبنشینیم کنارش و یادش بدهیم که نقادانه به این مساله نگاه کند
مقاله ی بررسی اثرات اعتياد وروشهاي ترك آن 
آشنایی با انواع مواد مخدر و اعتیاد و راه های مبارزه با آن